OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
zdjęcie - Ryszard Mączewski
Architekt:
Józef Piola (?).
Budowa:
przed 1693.
Murowany dwór został wzniesiony przez Ernesta Denhoffa, wojewodę malborskiego, na miejscu wcześniejszego drewnianego dworu Kaspra Denhoffa. Była to piętrowa, dziewięcioosiowa budowla z trzyosiowym ryzalitem w głębi posesji przy Krakowskim Przedmieściu. Za dworem ciągnął się aż do ulicy Wierzbowej ogród.
Dwór w rękach Denhoffów znajdował się do 1731, kiedy to przeszedł (drogą małżeństwa) w ręce Augusta Aleksandra Czartoryskiego.
Przebudowy:
około 1760 Czartoryscy rozpoczęli przebudowę pałacu - dobudowano boczne ryzality i nadano budowli szatę późnobarokową.
Po 1762 wzniesiono boczne skrzydła, a w latach 1765-66 kordegardę przy Krakowskim Przedmieściu (być może projektu Efraima Schroegera).
Po 1782 pałac w rękach Lubomirskich, którzy przebudowali część wnętrz według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Prawdopodobnie też Sz. B. Zug był autorem przebudowy około 1790 fasady w duchu klasycyzmu oraz dobudowy portyku kolumnowego przy głównym wejściu.
Pałac w XIX w. powoli tracił swój reprezentacyjny charakter zmieniając się w kamienicę dochodową. W skrzydle od strony Ossolińskich (ówczesnej Czystej) urządzono sklepy, między innymi księgarnia Gebethnera i Wolffa. Ogród za pałacem rozparcelowano pod budowę kamienic dochodowych.
W 1881 na dziedzińcu pałacu wzniesiono pawilon wystawowy. Autorem projektu był Leander Marconi a inwestorem Gracjan Ungier. Od 1882 pawilon był wynajmowany na filię przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. W 1884 pawilon stał się jedyną siedzibą "Zachęty", która opuściła swoją siedzibę w dawnym Odwachu.
W 1886 pałac odkupił hr. Józef Potocki, który rozpoczął restaurację budynku, między innymi wyburzając pawilon Ungra (w 1896) oraz instalując neobarokowe kraty w bramach (projektu Leandra Marconiego). Pracami restauracyjnymi kierował Władysław Marconi.
Około 1924 pałac był siedzibą poselstwa Szwedzkiego, przeniesionego później do siedziby własnej przy Bagateli 3.
Odbudowa:
Pałac został zniszczony przez Niemców w 1944. Odbudową w latach 1947-48 prowadził Zygmunt Stępiński pod kierunkiem Jana Zachwatowicza. Niestety nie odtworzono figur nad środkowym ryzalitem wejściowym do pałacu.
Obecnie:
pałac mieści siedzibę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.