OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
autor: autor rekonstrukcji Wojciech Wółkowski
Pomiędzy 1570 a 1572 w głębi posesji znajdującej się na rogu Krakowskiego Przedmieścia i Bednarskiej, powstał dwór królewskiego sekretarza Kaspra Sadłochy.
W 1589 działka przeszła w ręce rodu Mniszchów, w latach 1593-1597 Mikołaj Mniszech dokupił sąsiadujące parcele tworząc dużą posesję.
Przez jednego z tych dwóch właścicieli dwór zostaje przebudowany w renesansową wieżę mieszkalną.
W 1611 posesja nabyta przez Andrzeja Bobolę, a w 1617 przekazana przez jego spadkobierców królowi Zygmuntowi III Wazie, który umieścił w istniejących zabudowaniach mennicę działającą w latach 1622-1628.
W 1632 r. po śmierci króla (albo w ostatnich miesiącach jego życia), jego syn, późniejszy król Władysław IV przekazał nieruchomość swojemu faworytowi Adamowi Kazanowskiemu.
Architekt:
Konstantyn Tencalla (autorstwo kwestionowane)
Budowa:
1632-43
Po zakończeniu prac, w wyniku których została wchłonięta w nowe mury XVI-wieczna wieża mieszkalna, powstał jeden z najwspanialszych, jeśli nie najwspanialszy warszawski pałac pierwszej połowy XVII w.
Obiekt składał się z korpusu głównego, oficyny północnej i zachodniej, drewnianej oficyny południowej wzdłuż której biegła uliczka ku Wiśle, i stojącego za tą uliczką, na wysokości korpusu głównego pałacu, budynku arsenału.
W późniejszym okresie właścicielem rezydencji stał się Hieronim Radziejowski, drugi mąż wdowy po Kazanowskim - Elżbiety Słuszkówny.
Zniszczony:
Zniszczony w 1656 a następnie spalony w 1657 podczas II wojny północnej ze Szwedami.
Odbudowa, przebudowy i rozbudowy:
W 1663 budynek zakupiony przez Helenę Teklę Lubomirską (z domu Ossolińską) i w części przekazany Karmelitankom Bosym.
Sprowadzone do Warszawy w 1649 karmelitanki, dzięki fundacji Ossolińskich, pierwotnie zajmowały drewniany klasztor w miejscu obecnie zajętym przez Hotel Europejski. Po jego zniszczeniu w czasie wojen szwedzkich, córka Ossolińskich, kontynuująca po rodzicach opiekę nad zakonem, odkupiła zrujnowany pałac Kazanowskiego i przekazała go siostrom, przy czym część zespołu pozostała w rękach rodziny Lubomirskich.
Zakonnice przebudowały pałac na klasztor i kościół pw. św. Teresy, który powstał w wyniku znacznej przebudowy dawnej reprezentacyjnej sali jadalnej w skrzydle północnym pałacu, przy Krakowskim Przedmieściu.
W ramach adaptacji budynku trwającej blisko 30 lat karmelitanki m.in. rozebrały wieżowe partie pałacu, przyłączyły do dawnego pałacu wieżowy arsenał stojący przy ul. Bednarskiej. Znacząco przebudowany został także układ pomieszczeń dawnego pałacu.
Po 1678 wzdłuż ulicy Bednarskiej i Krakowskiego Przedmieścia powstały nowe zabudowania dla Heleny Lubomirskiej, która zażądała od sióstr budowy dla niej rezydencji, w której mogłaby spędzić ostatnie lata życia (co ostatecznie nie nastąpiło).
Część detalu architektonicznego, m.in. marmurowe posadzki, ościeża, kominki Lubomirscy przenieśli do budowanego/przebudowywanego wówczas swojego pałacu - czyli prawdopodobnie do pałacu odziedziczonego przez Helenę Teklę po ojcu - do późniejszego pałacu Brühla.
W ramach przekształcania dawnego pałacu na klasztor siostry planowały wznieść na dziedzińcu nowy kościół - plan ten nie został zrealizowany, aczkolwiek podejrzewa się, że fundamenty kościoła, którego budowa rozpoczęła się w 1696, mogą wciąż znajdować się pod dziedzińcem kompleksu.
Po przeniesieniu zakonu w 1818 do Krakowa budynek został przekazany Warszawskiemu Towarzystwu Dobroczynności, które dokonało przebudowy poszczególnych budynków na szpital i przytułek dla ubogich.
Powstał wówczas reprezentacyjny budynek przy Krakowskim Przedmieściu, którego częścią stał się kościół św. Teresy.
Po 1832 przy ul. Bednarskiej 28/30 powstała dla Towarzystwa neorenesansowa kamienica .
Uwaga: powszechnie uważa się, że oficyna powstała dopiero w latach 1840-41, i była autorstwa Jana Jakuba Gaya - istnieje jednak hipoteza, że powstała już w latach 1833-1835 i że jej autorem był Fryderyk Lessel.
W ramach budowy obiektów towarzyszących, za pałacem, na tarasie przy murze oporowym w końcu XIX w. powstał budynek pralni (później nazywanej starą pralnią.
Zniszczony:
w 1944 zniszczeniu uległy zabudowania wzdłuż ul. Bednarskiej i wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia, przy czym kościół św. Teresy stracił jedynie dach, ale reszta świątyni przetrwała.
Przetrwał również główny korpus dawnego pałacu Kazanowskiego, skrzydło północne oraz kamienica Gaya przy Bednarskiej.
Odbudowa:
w latach 1945-1952 ze zmianą kształtu zabudowań wzdłuż Bednarskiej, bez odbudowy niektórych zabudowań na dziedzińcu i odsłonięciem tarasu od strony Wisły (zlikwidowano oficyny kamienicy przy Bednarskiej 26).
Reprezentacyjny budynek Towarzystwa Dobroczynności odbudowano dopiero około 1960.
W latach 1991-2000 cały zespół poddano gruntownemu remontowi, w ramach którego po 1998 rozebrano część budynku tzw. starej pralni stojącego na krawędzi tarasu przy dawnym pałacu.