Architekt:
Leontij Benois.
Budowa:
1894-1912.
W związku z budową soboru z placu został usunięty obelisk z 1841 (przeniesiony na plac Zielony - obecny Dąbrowskiego). Obok soboru, bliżej Królewskiej stanęła potężna, 70 metrowa dzwonnica.
W 1915 władze niemieckie umieściły w świątyni kościół garnizonowy. Taką samą funkcję pełnił po 1918.
Rozbiórka:
Sobór będący symbolem rosyjskiego panowania, mimo sugestii przebudowy na kościół katolicki (np. Stefana Szyllera) został rozebrany w latach 1924-26. Prace rozbiórkowe trwały bardzo powoli, między innymi ze względu na demontaż przepięknych mozaik. Wcześniej, w 1921 została rozebrana przyświątynna dzwonnica.
Relikty:
wymontowane elementy soboru zostały przeniesione, bądź wykorzystane w rozmaity sposób:
- wiele elementów dekoracyjnych wykorzystano do budowy kościoła św. Piotra i św. Pawła w Pyrach (obecnie część Warszawy),
- część kolumn zdobi wejście do krypt na Wawelu,
- granitowe bloki zostały wykorzystane jako schody kościoła w Podkowie Leśnej,
- fragmenty kompozycji mozaikowych umieszczono w cerkwi św. Marii Magdaleny na Pradze, w kościele pw. Zbawiciela oraz w cerkwi Baranowiczach,
- pomnik Syrenki po przeniesieniu na Solec stanął na kamiennym bloku z rozebranego soboru,
- pomnik Kilińskiego stanął także na postumencie zbudowanym z granitu pochodzącego ze świątyni,
- gruz z soboru prawdopodobnie posłużył do umacniania nadwiślańskich bulwarów,
- tunel pomiędzy pałacem Kronenberga a soborem służący doprowadzeniu centralnego ogrzewania do świątyni prawdopodobnie wciąż istnieje.
Więcej o soborze -> www.sztuka.net.pl.
