Żelazny DomekNowy Zjazd 9

Architekt:

inż. Nikels

Budowa:

1868/1869

Domek powstał jako przykład zastosowania w budownictwie konstrukcji metalowych.
Został wybudowany na murowanym fundamencie, na którym oparto ściany o szerokości mniej więcej stopy. Składały się one płyt żelaznych o grubości ćwierć cala; za nimi w odstępie dwucalowym wznosiła się ściana z cegły, a za nią w takim samym odstępie - druga ściana z cegły pojedynczej. Tym sposobem w ścianie powstały dwie próżnie - przednia spełniała latem funkcję chłodzącą. Na dole i na górze w płytach żelaznych umieszczono otwory ułatwiające przepływ powietrza i ułatwiające chłodzenie płyt żelaznych. Zimą otwory zewnętrzne były zamykane, a ciepło z pieców dochodziło do drugiej próżni i ogrzewało ścianę.
Domek posiadał dwa pomieszczenia dla służby w suterenach, na parterze - przedpokój, salon, pokój jadalny i kuchnię. Na pierwszym piętrze umieszczono pokój sypialny, gabinet, garderobę, alkowę. Schody na piętro i do kuchni, futryny, odrzwia wykonano z żelaza. Elewacja frontowa przypominała domki szwajcarskie. Przed domkiem na parterze urządzony został taras, a nad głównym oknem – balkon. Dach domku został pokryty blachą.

Przebudowa:

Wielokrotnie przebudowywany na potrzeby kolejnych najemców, którzy prowadzili w nim cukiernie, restauracje, piwiarnie lub urządzali biura.

W 1886 r. na działce od strony Krakowskiego Przedmieścia powstały hala dla składu maszyn rolniczych oraz budynek od strony Źródlowej / Mariensztatu.
W 1887 r. przed halą wzniesiono oszklony kiosk, gdzie sprzedawano wodę sodową i owoce.

Na posesji, przy jej wschodniej granicy wzniesiono jeszcze jeden budynek, prawdopodobnie kolejną halę wystawową maszyn.

W 1895 r. posesję nabył przedsiębiorca budowlany Taubenhaus z zamiarem wzniesienia w tym miejscu hotelu. Nie doszedł on do skutku z powodu śmierci przedsiębiorcy.

Rozebrane:

Żelazny Domek i przyległe budynki rozebrano w 1937 r. Na ich miejscu powstał skwer.