Al. Marii Skłodowskiej-Curie / Wawelska
OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
Architekci:
Tadeusz Zieliński, Zygmunt Wóycicki.
Budowa:
1925-31.
Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę kompleksu Instytutu Radowego odbyło się 7 czerwca 1925 w obecności Marii Skłodowskiej-Curie i prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego Instytucja miała być placówką leczniczą i naukową.
Gmach kliniczny połączony był łącznikiem z Pracownią Roentgenowską, a w skład kompleksu wchodził jeszcze gmach pracowni fizycznych i budynek przeznaczony na preparatykę ciał promieniotwórczych - Pawilon Radu. Działka, na której powstał kompleks gmachu Instytutu została ofiarowana przez Uniwersytet Warszawski, którego władze planowały w późniejszym okresie dobudowanie do budynku Zakładu Fizyki Instytutu Radowego własnego gmachu Fizyki UW. Wokół budynków stworzono modernistyczny ogród według projektu Stanisława Połujana, Stanisława Życieńskiego i Jerzego Zakolskiego.
Budowa przedłużała się ze względu na trudności finansowe. Z powodu śmierci architekta Tadeusza Zielińskiego w pierwszej fazie prac, kompleks został dokończony według nieco zmienionego projektu Zygmunta Wóycickiego.
17 stycznia 1932 przyjęto pierwszego pacjenta, ale uroczystego otwarcia dokonano dopiero 29 maja tego samego roku w obecności patronki i prezydenta Ignacego Mościckiego. W Gmachu Klinicznym poza szpitalem i pracownią roentgenowską mieściły się także mieszkania pracowników, z których część przeznaczono na mieszkanie dla Marii Skłodowskiej-Curie, która jednak nigdy w nim nie zamieszkała, gdyż przed swoją śmiercią w 1934 nie odwiedziła już ponownie Warszawy.
Przy gmachu klinicznym wytyczono uliczkę nazwaną imieniem Marii Skłodowskiej-Curie, a po jej drugiej stronie założono niewielki park. Na osobistą prośbę noblistki władze miejskie zamknęły nowowytyczoną ulicę dla ruchu aby nie naruszać spokoju pacjentów i nie zakłócać pracy precyzyjnej aparatury.
Rok po śmierci Marii Skłodowskiej-Curie, w parku na wprost głównego wejścia do Instytutu, odsłonięto pomnik noblistki.
Przed wrześniem 1939 został rozbudowany łącznik pomiędzy gmachem klinicznym a pawilonem roentgena, tworząc z obu budynków jeden obiekt.
Zniszczenia:
we wrześniu1939 gmachy Instytutu znajdowały się nieopodal głównej linii obrony stolicy, ale mimo tego budynek szpitalny właściwie nie ucierpiał. Za zgodą niemieckich władz okupacyjnych wznowiono jego działalność pod nazwą Miejskiego Szpitala Przeciwrakowego.
W trakcie Powstania Warszawskiego w budynku została dokonana przez żołdaków brygady SS-RONA masakra pacjentów i personelu, zaś sam gmach został podpalony i mocno zdewastowany.
Odbudowa i stan obecny:
już na początku 1945 zapadła decyzja o remoncie gmachu i przywróceniu mu poprzedniej funkcji, a w grudniu 1946 ponownie rozpoczęto leczenie chorych.
Około 1947 Gmach Kliniczny został nadbudowany o jedno piętro – z tego powodu stracił napisy pamiątkowe nad klatkami schodowymi (od strony Wawelskiej "Instytut Radowy", od strony ul. Marii Skłodowskiej-Curie "Instytut Radowy imienia Marii Skłodowskiej-Curie"). Zlikwidowano również wejście od poszerzonej ulicy Wawelskiej.
W 1951 Instytut Radowy został przemianowany na Instytut Onkologii, a następnie Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Budynek nadal pełni funkcje szpitala onkologicznego, znajduje się w nim także izba pamięci Marii Skłodowskiej-Curie.