Książeczka stanu służby wojskowej z roku 1933.

zbiory własne muzeum

Właścicielem książeczki był Mieczysław Zygmunt Kudelski (1899 - 1943)- porucznik rezerwy artylerii WP. Żołnierz wojny polsko-bolszewickiej odznaczony Krzyżem Walecznych. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku.

"Po bitwie pod Kockiem dostał się 6 października do niewoli niemieckiej, ale 11 listopada zbiegł z obozu jenieckiego w Radomiu.
W konspiracji zapewne już od listopada 1939 w SZP-ZWZ. Szczegółowy przebieg jego służby w konspiracji jest trudny do odtworzenia. M.in. był współorganizatorem utworzonej w maju 1942 Organizacji Akcji Specjalnych - "OSA", która w lutym 1943 stała się jednym z Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu K-dy Gł. AK. W następnym miesiącu zmieniono jej kryptonim na "Kosa 30". Kudelski pod pseudonimem "Wiktor" był II zastępcą komendanta "Osy"-"Kosy" płk Józefa Szajewskiego "Philipsa" [zazwyczaj pisze się o nim jako o szefie sztabu "Kosy", ale w ewidencji Kedywu formalna nazwa jego funkcji brzmiała właśnie tak: II zastępca komendanta].

Po aresztowaniu ponad 50 żołnierzy "Kosy" 6 czerwca 1943 w kościele św. Aleksandra, usiłował odtworzyć oddział, ale 12 lipca tego roku został sam ujęty podczas spotkania ze Stanisławem Jasterem "Helem" przy rogu Nowogrodzkiej i Kruczej.
Wkrótce po aresztowaniu został zamordowany w siedzibie Gestapo w al. Szucha 25."

Sprawa zdrady, która doprowadziła do aresztowania żołnierzy "Kosy" jak i uznanie Stanisława Jestera "Hela" za zdrajcę nie jest do końca wyjaśniona.

Dokładny życiorys Mieczysława Kudelskiego oraz informacje o "Kosie" i sprawie aresztowanie jego żołnierzy można przeczytać na stronie WHATFOR lub w książce Tomasza Strzembosza "Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944" PWN, 1983.

Okładka

Pierwsza strona

Tekst pisany zielonym atramentem w dniu 15.IX.1939 jest niejako listem pożegnalnym do żony. A oto jego treść:

>>Wrazie mojej śmieci powiadomić moją żonę Michalinę Kudelską Warszawa 9 Annopol mówiąc, że winna być nadal "małym kochanym żołnierzykiem". Pa Moja Mała Mi.<<

Następnych dwanaście stron numerowanych od II do XIII zawiera "Pouczenie" dla posiadacza książeczki. Strony te prezentujemy na końcu.

"Przynależność do P.K.U"

Dane osobowe

Stopień wojskowy...

Odznaczenia

Mieczysław Kudelski w roku 1919 wstąpił ochotniczo do WP i uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, za co otrzymał następujące odznaczenia:

1. Krzyż Walecznych z dwoma okuciami (odznaczenie państwowe za męstwo i odwagę, wykazane w boju; tu nadany trzykrotnie - po raz pierwszy krzyż, za dwa następne czyny po okuciu w formie listwy z dębowym wawrzynem);

2. "Orlęta" (odznaka honorowa obronców Lwowa, z dewizą "Obrońcom Kresów Wschodnich - 1919");

3. Odznaka pamiątkowa Frontu Litewsko-Białoruskiego (dla żołnierzy tegoż frontu);

4. Odznaka pamiątkowa Armii "Wschód" (dla żołnierzy tejże Armii);

5. Krzyż Obrony Lwowa (inna odznaka honorowa obrońców Lwowa).

Po prawej stronie historia jego służby w WP.

Awanse w rezerwie..

Kudelski został mianowany porucznikem rezerwy 19 marca 1939 roku.

Ćwiczenia w rezerwie...

Zgłoszenie się do służby wojskowej w razie mobilizacji...

Kudelski zgłosiła się do swojej macierzystej jednostki 9 Pułku Artylerii Lekkiej dnia 4 września 1939 r.

Zagadkowy wpis

Wpis zaświadcza, że Kudelski zameldował sie w Starostwie w Sochaczewie dnia 27.08.1940 roku. Z danych na karcie ewidencyjnej Kedywu Komendy Głównej AK z 1943 wiadomo, że do 1.09.1940 roku przebywał faktycznie w Sochaczewie i współpracował z miejscowym ZWZ.

A oto opinia na temat tego wpisu autora strony o Polsce Podziemnej WHATFOR:

"Może stempel niemiecki w książeczce wojskowej jest fałszywy, żeby "Wiktor" mógł sobie zorganizować okupacyjną egzystencję? Wśród tzw. "półlegalnych" było sporo oficerów i żołnierzy WP. Część z nich chodziła na "swoich papierach" - gdy np. opuścili obozy jako niezdolni do służby - chorzy. Może tu mamy do czynienia właśnie z podobnym przypadkiem? Widoczny wpis jest potwierdzeniem Kreishauptmanna [czyli starosty powiatowego] o zameldowaniu się w Starostwie sochaczewskim dn. 27.08.1940 roku.

Por. Kudelski uciekł z niewoli niemieckiej po kilku tygodniach: 11.11.1939 - i raczej nie mógł uciec z dokumentami, bo te odbierano jeńcom. Może potem zgłosił się do rejestracji i stąd ten wpis w książeczce? Sporo tych pytań bez odpowiedzi..."