OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej
zdjęcie - Ryszard Mączewski
Budowa:
razem z zasadniczym obwodem obronnym Cytadeli, 1832-34.
Jedna z trzech działobitni placu broni drogi ukrytej należących do kompleksu Cytadeli Warszawskiej.
W okresie okupacji 1915-18 Niemcy wystawili przy działobitni dwa maszty antenowe, zaś w kazamatach działobitni zainstalowali radiostację "Telefunken" o znacznej wówczas mocy 4 kW. Posiadała sygnał rozpoznawczy "WAR" i służyła do utrzymywania łączności z Kwaterą Główną w Liège i dowództwem Frontu Wschodniego. Przekazana Polakom nieuszkodzona, choć bez dokumentacji technicznej, posłużyła 16 XI 1918 do nadania w świat historycznego komunikatu Naczelnika Państwa - Józefa Piłsudskiego - o powstaniu niepodległego państwa polskiego (jako pierwsza odbiór potwierdziła szwedzka radiostacja "SAJ" w Karlsborgu).
Niemniej ważną rolę odegrała ona w 1920, gdy podczas decydującej bitwy 15 i 16 VIII zagłuszała radiostacje sowieckie nadawanym bez przerwy przez 36 godzin tekstem Nowego Testamentu.
Eksplozja w głównej prochowni uszkodziła jeden z masztów antenowych. Radiostacja funkcjonowała prawdopodobnie do 1925 jako Centralna Stacja Telegraficzna „WAR”. Maszty stały jeszcze kilka lat później, ale przed 1935 zostały rozebrane.
Obecnie:
przez wiele nieużytkowana, w stanie skrajnej dewastacji.
W 2019 rozpoczął się remont działobitni.