OBIEKT ISTNIEJE
FOT:
zdjęcie - Ryszard Mączewski
Architekci:
Henryk Marconi (projekt elewacji) i Józef Górecki (układ wnętrz).
Budowa:
w dwóch etapach w latach 1853-1858 na miejscu tzw. Czerwonego Dworu.
Dwupiętrowy budynek miał kształt litery E z niemal identycznym wystrojem trzech elewacji frontowych, utrzymanych w stylu neorenesansu włoskiego, złożonym z powtarzalnych elementów. Najdłuższe północne skrzydło (od Kredytowej) miało 21 osi, natomiast skrzydła wschodnie (od Mazowieckiej) i zachodnie (prostopadłe do Kredytowej ) po 15 osi. Od strony podwórza budynek posiadał jeszcze jedno krótsze skrzydło środkowe mieszczące salę posiedzeń. Przy obu krawędziach elewacji przyulicznych znajdowały się ozdobne bramy, przez które zapewniony był dojazd na podwórze.
W 1939 na tyle budynku, do skrzydła wschodniego i zachodniego dobudowano dwie luksusowe oficyny mieszkalne. Budynki te miały adres Kredytowa 1a.
Zniszczenia:
W 1939 spłonęła część skrzydła od strony Mazowieckiej. W czasie powstania została zniszczona większa część budynku od strony Kredytowej. Spalone zostało również skrzydło zachodnie oraz doszczętnie skrzydło środkowe.
Odbudowa:
W latach 1948-49 zrekonstruowano wschodnie skrzydło od ul. Mazowieckiej. W latach 1962-71 odtworzono pozostała część gmachu wg proj. Czesława Wagnera. Elewacja została odtworzona z niewielkimi zmianami. Jedynie skrzydło środkowe otrzymało nową modernistyczną elewację. Obecnie w budynku mieści się Państwowe Muzeum Etnograficzne.
Mocno zniszczoną oficynę z 1939 r. przy skrzydle wschodnim (od Mazowieckiej) przebudowano w Dom Plastyków, cofnięty jednak od ulicy na tyle, że możliwe było zachowanie (choć celowo z widocznymi zniszczeniami wojennymi) dawnej bramy wjazdowej. Zrekonstruowano także bramę przy skrzydle zachodnim.